Niezwykłe Kobiety

25 maja (poniedziałek) / Maria Wittek

Maria Stanisława Wittek, ps. „Mira”, „Pani Maria” (ur. 1899, zm. 1997 w Warszawie) – pierwsza Polka w historii Wojska Polskiego, która została mianowana na stopień generała (1991 r.). Dama Orderu Virtuti Militari.

Ojciec – Stanisław Wittek, członek PPS, zagrożony aresztowaniem – w czasie I wojny światowej przeniósł się wraz z rodziną na Ukrainę. Tam Maria Wittek wstąpiła do III Polskiej Drużyny Harcerskiej w Kijowie. Od 1917 należała do Polskiej Organizacji Wojskowej w ramach której ukończyła szkołę podoficerską. Równocześnie wstąpiła na Wydział Matematyczny Uniwersytetu Kijowskiego jako pierwsza kobieta na tym wydziale. Od grudnia 1919 służyła w Wojsku Polskim. W 1920 brała udział w obronie Lwowa w szeregach Ochotniczej Legii Kobiet (OLK). Została wówczas po raz pierwszy odznaczona Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari. W 1921 została przeniesiona do Ochotniczej Legii Kobiet, później kierowała Wydziałem Szkolenia Komitetu Społecznego Przysposobienia Kobiet do Obrony Kraju.

W latach 1928–1934 była komendantką naczelną Przysposobienia Wojskowego Kobiet, od 1935 naczelnikiem Wydziału Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego Kobiet w Państwowym Urzędzie Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego. W czasie wojny obronnej Polski w 1939 była komendantką główną Kobiecych Batalionów Pomocniczej Służby Wojskowej. Od października 1939 do stycznia 1945 stała na czele Wojskowej Służby Kobiet w Komendzie Głównej Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej. Walczyła w powstaniu warszawskim, gdzie dosłużyła się stopnia pułkownika. Funkcję szefa WSK pełniła w Częstochowie do rozwiązania AK.

Po wojnie ponownie kierowała sekcją przysposobienia wojskowego kobiet w Państwowym Urzędzie Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego, od 1948 była szefem Wydziału Kobiecego Komendy Głównej Powszechnej Organizacji „Służba Polsce”. W 1949 po fałszywych oskarżeniach została na kilka miesięcy uwięziona. Po zwolnieniu prowadziła w Warszawie kiosk „Ruchu”. Zainicjowała powołanie Komisji Historii Kobiet przy Towarzystwie Miłośników Historii w Warszawie. W sierpniu 1984 weszła w skład Obywatelskiego Komitetu Obchodów 40. rocznicy Powstania Warszawskiego.

W 1989 minister obrony narodowej wyróżnił ją wpisem do „Honorowej Księgi Czynów Żołnierskich”, a

w 1991 jako pierwsza kobieta w historii Wojska Polskiego została mianowana przez prezydenta RP Lecha Wałęsę na stopień generała brygady.

Pochowana została na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie. 19 kwietnia 2007, w 10-lecie jej śmierci, przy Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie został odsłonięty pomnik dłuta rzeźbiarza prof. Jana Bohdana Chmielewskiego ufundowany przez gen. Elżbietę Zawacką.

Ordery i odznaczenia: Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari (dwukrotnie: 1922 i 1945), Krzyż Niepodległości z Mieczami, Krzyż Walecznych (1922), Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie, po raz drugi w 1937), Srebrny Krzyż Zasługi (1948), Krzyż Armii Krajowej, Warszawski Krzyż Powstańczy, Krzyż za udział w Wojnie 1918-1921 (1990).

Gen. Maria Wittekówna (1899-1997)  Czas trwania: 4:29

Fot.: Źródło: Wikipedia