14.10.2021 czwartek g. 19:00

Spotkanie z Arturem Danielem Liskowackim, Erykiem Krasuckim i Bogdanem Twardochlebem. Promocja zbioru szkiców „Przybysze i przestrzenie. Szkice o pisarzach szczecińskich”, nowych wydań książek „Cukiernica pani Kirsch” i „Eine kleine” oraz zbioru opowiadań „Hotel Polski”

„Przybysze i przestrzenie. Szkice o pisarzach szczecińskich”
Siedemdziesiąt pięć lat. Czy jest to okres na tyle długi, by o dorobku kultury pisać z odpowiednim dystansem? Opinie w tym względzie byłyby zapewne różne. Jeśli jednak chodzi o literaturę polską w Szczecinie i na Pomorzu Zachodnim, zaczęła się ona właśnie siedemdziesiąt pięć lat temu.

Postanowiliśmy przyjrzeć się ponownie, nierzadko po wielu latach, twórczości dwudziestu związanych ze Szczecinem pisarzy i pisarek. Wszyscy z nich są już po drugiej stronie losu. Nie znaczy to jednak, że domknęły się ich biografie. Są ich książki, choć może w mroku bibliotecznych półek i magazynów, przytłoczone współczesnością. Być może są jeszcze niewydane rękopisy i maszynopisy, listy, dzienniki, pamiętniki. Po książki trzeba sięgać głębiej, nierzadko odkurzać (również dosłownie!), otwierać po latach nieotwierania, kierując się choćby zwykłą ciekawością, co kryją, ale i chęcią odpowiedzi na pytanie, co mówią dziś? Czy mają w sobie dość siły, by współkomponować przestrzenie naszego języka i naszą współobecność? – Artur Daniel Liskowacki, Bogdan Twardochleb

Książka współfinansowana ze środków Miasta Szczecin

„Cukiernica pani Kirsch”
„Cukiernica pani Kirsch” Artura Daniela Liskowackiego jest zbiorem opowiadań, ale też powieścią. Wszystkie teksty łączy nie tylko postać trójjedynego narratora – głównego bohatera-autora – lecz także miejsce wydarzeń (Szczecin), epizodyczne, ale bardzo ważne postacie najbliższych osób i ogólna idea całości. W „Cukiernicy pani Kirsch” Liskowacki sięga do ostatnich lat niemieckiego Szczecina poprzez teksty bliskie reportażowi, esejowi, artykułowi polemicznemu, a przede wszystkim pamiętnikowi pisarza i dziennikarza, docieka siły swoich powiązań z przestrzenią, w której przyszło mu żyć. Niczym archeolog, wydobywający z zatopionej Atlantydy „pobite garnki”, szuka kształtu naczynia. Dzięki rzeczom i wyobraźni poznaje dramat mieszkańców, nasiąka geniuszem miejsca, z ułamków tworzy swoją wizję całości i ciągłości dziejów, obce miasto czyni swoim miastem – Bogdan Twardochleb.

Książka współfinansowana ze środków Miasta Szczecin

„Eine kleine” (Nagroda Literacka NIKE 2001 – finał oraz I nagroda w kategorii prozy VI Konkursu Literackiego Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek 2002)
Co decyduje o sile książki? Na pewno jej orientacja, której nie waham się nazwać historiozoficzną. Ona nadaje jej mocny gorzki posmak, niezależnie od tego, że powieść jest niezwykle zmysłowa. Gorycz bierze się ze świadomości, że choć utracony świat można doskonale opisać, to w sensie fizycznym przywrócić go nie sposób. Nie można przywrócić ani smaków, ani zapachów dawnych miejsc, tak jak nie można ożywić ludzi, których ciała leżą na cmentarzach. Szukanie ojczyzny skazane jest więc na porażkę. Co nie znaczy, że wysiłków takich należy zaprzestać. „Eine kleine” niesie jednocześnie pewne pocieszenie. Bo przecież podobnie jak w Szczecinie, również w innych miejscach pojawić się może ktoś, taki jak Artur Daniel Liskowacki, kto będąc całkowicie z zewnątrz opisywanego świata, na postawie akcesoriów, zapisków i rozmów, spróbuje się w niego równie sugestywnie wmyślić. Z pożytkiem dla siebie samego, ale i dla innych mieszkańców miasta S., miasta D., miasta K.  – Eryk Krasucki.

„Hotel Polski”
Cztery pory roku, cztery inspirowane autentycznymi wydarzeniami epizody z poplątanych ścieżek polskiej historii, tej odległej już, której świadkowie wymarli i tej wciąż jeszcze bliskiej, żywej w zbiorowej pamięci, utrwalonej, choć jak tamta niejednoznacznej nierzadko gorzkiej, gdzie strach miesza się z odwagą, szaleństwo z rozsądkiem, wierność krok tylko dzieli od zdrady, patos osiada w grotesce, idee grzęzną w absurdzie, a powadze nieodstępnie sekunduje ironia, i nie wiadomo już, co poza śmiercią jest prawdziwe. Może tylko klęska, ale nawet ona ostatecznie jest wątpliwa, jak niepewny jest sens wpisany w sekwencje wydarzeń i będący sumą przypadków, chaotyczny, nieświadomy swego końca los. Nad nową, znakomitą prozą Artura Daniela Liskowackiego pochylają się dobre duchy starych pisarzy, Wołoszynowskiego, Rembeka, Iwaszkiewicza i Brandysa. Patronują one temu, co przeminęło i temu, co choć od dawna zamknięte, wciąż otwiera się przed nami – Krzysztof Ćwikliński.

Tak ważny w tej książce rok 1863 – rok powstania styczniowego – uważany jest za moment narodzin nowej Polski. Ona bierze się z klęski, a na drodze ku naszym czasom zdarzyło się ich jeszcze kilka. Strasznych. Przejmujących. Zapowiedzianych i niezapowiedzianych. Takich jak powstanie warszawskie, kolejny motyw książki.

Nauka, jaka płynie z owych doświadczeń jest ważna i gorzka, ale nie zawsze chcemy ją przyjąć. Bo łatwiej przywdziewać szaty ofiary lub publicznie odsłaniać rany, stroszyć piórka, kierować palec ku innym. Tymczasem nowe opowiadania Artura Daniela Liskowackiego – mocno zakorzenione w faktach, a zmysłowe w oddawaniu realiów epoki – są znakomitą okazją, aby przyjrzeć się uważnie, z czego nasza nowa-nie-nowa Polska została poskładana. Znajdziemy tu bowiem – obok bohaterstwa – rozterki, słabości, niepokój, pospolitość. I tę zdawałoby się oczywistą, ale chyba najważniejszą prawdę z prozy Liskowackiego – „Hotel Polski” wciąż istnieje, tak jak istnieją polskie zimy, wiosny, lata i jesienie. Czy tego chcemy, czy nie – Eryk Krasucki.

Książka współfinansowana ze środków Miasta Szczecin.

Artur Daniel Liskowacki (ur. w 1956 r. w Szczecinie) – prozaik, poeta, eseista, publicysta i krytyk teatralny. Prezes zarządu Fundacji Literatury imienia Henryka Berezy. Jego powieść „Eine kleine” (2000, 2009) znalazła się w finale Nagrody Literackiej Nike 2001 i otrzymała I nagrodę w kategorii prozy VI Konkursu Literackiego Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek (2002). Powieść „Mariasz” (2007) nominowano do Europejskiej Nagrody Literackiej (2009), a zbiór opowiadań „Capcarap” (2008) nominowano do Nagrody Literackiej Nike 2009. Ostatnio wydał: „Kronikę powrotu” (FORMA 2012), „Elegijki” (2013), „Capcarap” (FORMA 2014, wydanie 2 poszerzone), „Ulice Szczecina (ciąg bliższy)” (FORMA 2015), „Ulice Szczecina” (FORMA 2016, wydanie 2 rozszerzone), „Późne popołudnie” (2017), „Spowiadania i wypowieści” (FORMA 2018), „Brzuch Niny Conti” (DK „13MUZ” / FORMA 2019), „Hotel Polski” (DK „13MUZ” / FORMA 2020), „Cukiernica pani Kirsch” (DK „13MUZ” / FORMA 2021, wydanie 2 poprawione i rozszerzone), „Eine kleine” (FORMA 2021, wydanie 4 ponownie poprawione)

Eryk Krasucki (ur. w 1977 r. w Drawsku Pomorskim) – historyk, profesor w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Szczecińskiego. Zajmuje się historią XX wieku, historią komunizmu, dziejami PRL i Pomorza Zachodniego oraz studiami biograficznymi. Autor m.in. książek: „Międzynarodowy komunista. Jerzy Borejsza – biografia polityczna” (2009), „Historia kręci drejdlem. Z dziejów (nie tylko) szczecińskich Żydów” (2018), „’A jednak coraz silniej wierzę’. Życie i los Witolda Kolskiego (1902-1943)” (2019).

Bogdan Twardochleb (ur. w 1954 r.) – dziennikarz, eseista. Pracownik Instytutu Filologii Polskiej Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Szczecinie (1979-1985), Uniwersytetu Szczecińskiego (1985-1988), redakcji tygodnika „Morze i Ziemia” (1988-1989, 1990-1991) i „Kuriera Szczecińskiego” (1991-2019).

Autor cyklu „Sylwetki pisarzy szczecińskich” („Głos Szczeciński” 1979-1981), recenzji, esejów literackich i historycznoliterackich, esejów o dziejach Szczecina, Pomorza, pogranicza polsko-niemieckiego, publikowanych m.in. w: „Dialogu”, „Kurierze Szczecińskim”, „Latarni Morskiej”, „Nowych Książkach”, „Pograniczach”, „Pomeranii”, „Przeglądzie Zachodniopomorskim” i „Transodrze”.

Współautor książek: „Integracja i tożsamość” (2003), „Szczecin Grabowo” (2005), „Codzienne pogranicze” (2015), „Wrocław i Berlin: historia wzajemnych oddziaływań” (2016), „Szczecin. Odrodzenie miasta” (2016), „Zapomniana granica” (2018-2020) i „Przybysze i przestrzenie. Szkice o pisarzach szczecińskich” (FORMA 2021).

Redaktor wyborów wierszy Marii Konopnickiej „Samotna” (1987), Haliny Poświatowskiej „Jestem” (1991), prac ks. inf. Romana Kostynowicza „W cieniu trzech katedr” (1999-2006), artykułów i homilii ks. abpa Mariana Przykuckiego „Beati Pacifici” (2005-2006), zbioru reportaży „Marianowo. Opowieści sąsiadów” (2012), publicystyki Roberta Ryssa „Iść po granicy” (2015), albumu malarstwa Bronisławy Kaczor „Jestem tutejsza” (2016).

Miejsce: Sala Kominkowa

Wstęp wolny – ograniczona liczba miejsc / www.bilety.fm

W związku z obostrzeniami dot. epidemii koronawirusa liczba miejsc na wydarzenia w Domu Kultury „13 Muz” jest ograniczona. Bilety oraz wejściówki (także na wydarzenia bezpłatne) są dostępne na stronie: www.bilety.fm i w punktach stacjonarnych biletów: Zamek Książąt Pomorskich, mały dziedziniec, wejście „I” oraz CIT – Centrum Informacji Turystycznej, pl. Żołnierza Polskiego 20 (szklany pawilon w Alei Kwiatowej).

Aby wziąć udział w wydarzeniu prosimy o pobranie, wydrukowanie, wypełnienie i podpisanie oświadczenia uczestnika wydarzenia oraz o zapoznanie się z regulaminem. Dokumenty są dostępne na naszej stronie www.13muz.eu. Dziękujemy uprzejmie!

Wydarzenie na FB

Link do wejściówek