30.11.2024 sobota g. 19:00
Promocja 40. numeru kwartalnika literacko-kulturalnego eleWator pt. „Nowy początek”. Spotkanie z Romanem Cieplińskim i Januszem Drzewuckim w ramach promocji powieści „Nogami do góry” oraz tomu esejów „Chwile pewności. Teksty o prozie 3”. Promocja tomu „Epistoły 2” Henryka Berezy.
Prowadzenie: Damian Romaniak
eleWator jest pismem, w którym oprócz najnowszej prozy i poezji uznanych i debiutujących autorów, mieszkających w Polsce oraz za granicą, znaleźć można teksty literackie przetłumaczone na język polski, szkice o literaturze i jej najwybitniejszych twórcach, a także eseje, felietony i recenzje. Kwartalnik jest miejscem dyskusji, polemik i platformą ożywczej wymiany poglądów. Dzięki stałym współpracownikom z Dublina, Kijowa, Londynu, Paryża i Nowego Jorku, eleWator ma charakter globalny, a także interdyscyplinarny. Wiele uwagi poświęca bowiem najnowszym światowym działaniom artystycznym omawianym w działach filmu, muzyki, sztuk plastycznych i architektury oraz teatru. Kwartalnik, którego wydawcą jest Fundacja Literatury imienia Henryka Berezy jest pismem szczególnym, bowiem punktem odniesienia do wszystkich decyzji formalnych, redakcyjnych i konceptualnych, jest dziedzictwo Autora „Prozaicznych początków”.
eleWator dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury oraz współfinansowany ze środków Miasta Szczecin.
„Chwile pewności. Teksty o prozie 3”
Zebrane w książce szkice koncentrują się wokół kilku motywów przewodnich: emigracji i literatury polskiej powstającej w różnych okolicznościach historycznych, więzi między różnymi twórcami, poszukiwania rodowodów kulturowych w podróży i we wspomnieniach.
Zaczyna Drzewucki od bardzo zasłużonej dla polskiej kultury Karoliny Lanckorońskiej, przechodząc do nie mniej zasłużonych postaci jak Maria Danilewicz-Zielińska (bibliotekarka, kronikarka emigracji, autorka zarysu powojennej literatury polskiej poza Polską) i Stefania Kossowska, która była ostatnią redaktorką powojennych londyńskich „Wiadomości”, zastępując na tym stanowisku Mieczysława Grydzewskiego. Następnie pisze Drzewucki o młodszych, tworząc panoramę pewnego nurtu polskiej literatury. Zwrócenie się autorów omawianych książek ku przeszłości nie ma wiele wspólnego z nostalgicznym zapamiętaniem się w minionym, to praca rozpoznawania znaczeń, wskazywania początków i budowania mostów ku teraźniejszości – Anna Nasiłowska.
Jest to pasjonująca książka. Powód elementarny: sugeruje mi powrót do ważnych tytułów, podpowiada, co przegapiłem. Przegapiłem, bo Drzewucki nie pisze o hitach wydawniczych. Takimi nie są przecież pamiętniki czy edycje listów. Niektórych autorów historia literatury pomija całkowicie. W krótkich przejrzystych szkicach uchwycona jest esencja omawianej książki, całego gatunku albo profil piszącego autora. Książka napisana z werwą, styl, jak to u Drzewuckiego, przejrzysty, bez popisów, bez brzuchomówstwa i tańca na linie. A jednak jest szybko rozpoznawalny. Doskonała technika operowania detalem i cytatami – Piotr Mitzner.
„Chwile pewności. Teksty o prozie 3” dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.
„Epistoły 2”
Czytając listy Henryka Berezy, pytam, z jakim rodzajem tekstu mam właściwie do czynienia? Z literaturą? Czy raczej z dokumentem o walorach artystycznych? Traktować go jako materiał (auto)biograficzny? A może po prostu kolejny zestaw danych dla badaczy-literaturoznawców oraz wszystkich berezologów? Być może każda z zaproponowanych odpowiedzi jest po części prawdziwa. Wychodzę jednak z przeświadczenia, że jest to literatura sensu stricto, dopracowana na płaszczyźnie konceptualnej, pisana ze świadomością i wyczuciem konwencji.
Wśród wszystkich możliwości lekturowych tych epistoł, najpiękniejszą jest właśnie ta, którą pozbawi się zaplecza metodologicznego, ta, przy której nie trzeba korzystać z literackich narzędzi, przy której można zapomnieć o wszelkich teoriach i dyskursach, a skupić się po prostu na człowieku myślącym refleksyjnie: o swojej przeszłości, swoich wyborach i decyzjach, do ostatnich dni będącym drogowskazem, a także bliskim przyjacielem dla wielu pokoleń pisarzy i krytyków literackich.
Listy Henryka Berezy – być może tak samo jak obcowanie z nim – otwierają okna na światy, o istnieniu których nikt by nawet nie pomyślał – Karol Samsel
„Epistoły 2” dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.
„Nogami do góry”
Akcja „Nogami do góry” rozgrywa się w środowisku dziennikarzy, w redakcji jednej z gazet codziennych w mieście S. Jest to zapis wydarzeń rzeczywistych oraz subiektywnych, dziejących się w umyśle redaktora naczelnego.
Głównym wątkiem powieści jest śledztwo prowadzone przez troje dziennikarzy, chcących ustalić, jakie motywy kierowały innym dziennikarzem, który porzucił swoje dotychczasowe rygorystyczne zasady moralne i kosztem kolegów chce przejąć kontrolę nad wydawnictwem.
Jest też motyw podróży do urokliwej miejscowości K., w górach A., gdzie główny bohater dystansuje się od świata mediów, życia w nieustającym stresie i w depresyjnej atmosferze końca „epoki papieru” oraz gorzkie rozważania na temat przemian kulturowych, wolności i tożsamości w świecie coraz bardziej niezrozumiałym, odhumanizowanym, a nawet postawionym „nogami do góry”, gdzie normalność jest rodzajem ekstremizmu.
„Nogami do góry” współfinansowana ze środków Miasta Szczecin.
Henryk Bereza (ur. w 1926 r. w Miedniewicach, zm. 21.06.2012 r. w Warszawie) – krytyk literacki i eseista. Przez ponad pięćdziesiąt lat był redaktorem miesięcznika „Twórczość”, gdzie kierował działem krytyki, a następnie prozy i był zastępcą redaktora naczelnego. Ponad trzydzieści lat miał w „Twórczości” autorską rubrykę „Czytane w maszynopisie”. Wydał książki: „Sztuka czytania” (1966), „Doświadczenia” (1967), „Prozaiczne początki” (1971), „Związki naturalne” (1972, 1978), „Proza z importu” (1979), „Taki układ” (1981), „Bieg rzeczy” (1982), „Sposób myślenia: tom 1 – o prozie polskiej” (1989), „Pryncypia. O łasce literatury” (1993), „Obroty” (1996), „Oniriada. Zapisy z lat 1976-1996” (1997), „Epistoły” (1998), „Miary” (2003), „…Wypiski…” (Forma 2006), „Względy” (Forma 2010), „Zgłoski” (Forma 2011), „Zgrzyty” (Forma 2014), „Alfabetyczność” (2018), „Wypiski ostatnie” (2020), „Sprawa wyboru” (2022). W roku 2010 ukazały się „Końcówki. Henryk Bereza mówi” (wywiad przeprowadzony przez Adama Wiedemanna i Piotra Czerniawskiego), a w roku 2022 tom „Henryk Bereza. Krystyna Sakowicz. Korespondencja” (Forma / FLiHB).
Roman Ciepliński (ur. w 1965 r. w Szczecinie) – prozaik, malarz, eseista, dziennikarz. Mieszka w Szczecinie. Od 2019 roku prezes szczecińskiego okręgu Związku Polskich Artystów Plastyków. Od 2020 roku prezes zarządu i redaktor naczelny „Kuriera Szczecińskiego”. Publikował m.in. w: „ArsForum”, „eleWatorze” i „Formacie”. Wydał powieści: „Diabelski młyn” (Forma 2011), „Nikt” (2013), „Śnieg i mgła” (2018), „Ukryte myśli” (pierwsza część dyptyku Maszyna do pisania, Forma / DK „13 Muz” 2020), „Życie zastępcze” (druga część dyptyku Maszyna do pisania, Forma / DK „13 Muz” 2021), „Schyłek” (Forma / DK „13 Muz” 2022).
Janusz Drzewucki (ur. w 1958 r. w Kruszwicy) – poeta, krytyk literacki, dziennikarz, wydawca, były członek zespołu redakcyjnego „Twórczości”. Mieszka w Warszawie. Laureat Nagrody im. Kazimiery Iłłakowiczówny (1988), Nagrody im. Stanisława Wyspiańskiego (1989), Funduszu Literatury Ministerstwa Kultury i Sztuki (1989), Nagrody im. Stanisława Piętaka (1991), Nagrody XVIII Międzynarodowego Listopada Poetyckiego w Poznaniu (1995), Nagrody im. Cypriana Kamila Norwida (2014) oraz Symbolicznej Nagrody im. Ryszarda Milczewskiego-Bruna (2014). Od roku 2016 przewodniczący jury Nagrody Literackiej m. st. Warszawy. Autor książek krytycznoliterackich: „Chaos i konwencja” (1988), „Smaki słowa. Szkice o poezji” (1998), „Akropol i cebula. O Zbigniewie Herbercie” (2004), „Stan skupienia. Teksty o prozie” (Forma / FLiHB 2014), „Charakter pisma. Szkice o polskiej poezji współczesnej” (2015), „Środek ciężkości” (2016), „Lekcje u Różewicza. Teksty krytycznoliterackie i osobiste” (2018), „Obrona przypadku. Teksty o prozie 2” (Forma / DK „13 Muz” 2018); dziennika: „Życie w biegu. O ludziach, miejscach, literaturze, piłce nożnej, maratonach i całej reszcie” (2015); zbiorów wierszy: „Ulica Reformacka” (1988), „Starożytny język” (1989), „Podróż na południe” (1995), „Światło września” (1998), „Ostatnia niedziela sierpnia” (2006), „Wiersze wybrane” (2010), „Dwanaście dni” (2013), „Rzeki Portugalii” (2016) oraz książki we własnym opracowaniu: „Wiersze i poematy z »Twórczości« (1946-2005)” (2017) Tadeusza Różewicza.
Miejsce: Sala Kominkowa
Wstęp wolny
Wydarzenie na FB
